پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ (خمس)

ارتباط با پایگاه
ما هر روز در منزل پولی را به عنوان صدقه در صندوق کمیته امداد می اندازیم، آیا سر سال به این پول ها خمس تعلق می گیرد؟
با توجه به اینکه انداختن پول در صندوق صدقات قبض محسوب نشده و از ملک انسان خارج نمی شود به آن خمس تعلق می گیرد.
آیا پول حاصل از فروش کلیه خمس دارد؟
خیر؛ خمس ندارد.
شخصی که هر سال خمسش را محاسبه می کند، بعداً شک می کند خمس فلان درآمد را حساب کرده است یا نه؟ آیا وظیفه دارد خمس آن را بدهد؟ آیا می توان قاعده فراغ را جاری کرد؟
اگر نسبت به پرداخت آن شک دارد باید بپردازد و قاعده فراغ جاری نیست.
حدود بیست سال قبل یک باب مغازه برای کسب و کارم خریده ام و سال خمسی نداشته ام اکنون اگر بفروشم، آیا خمس خرید کافی است یا باید خمس روز فروش پرداخته شود؟
پرداخت خمس پول خرید مغازه کافی است؛ ولی اگر مغازه را با عین پول غیر مخمس خریده باشید تمام قیمت فعلی آن خمس دارد.
آیا به عین مالی که برای صدقه نذر شده است، خمس تعلق می‌گیرد؟
مال مزبور در حکم شیء خارج از ملک است و به آن خمس تعلق نمی‌گیرد.
اگر انسان پولی را بین کتابش پیدا کند و دچار تردید شود که آیا این پول از درآمد سال قبل است که باید فوراً خمس آن داده شود و یا از درآمد سال جدید است که تا پایان سال خمسی مهلت دارد صرف در مؤونه کند، حکم آن چیست؟
جزء در آمد سال جدید محسوب می شود.
شخصی موقع اداء خمس قصد قربت نداشته باشد، آیا این پرداخت موجب برائت ذمه می شود؟
اداء خمس هر چند بدون قصد قربت باشد، موجب برائت ذمه می شود.
با توجه به اینکه خمس بر مازاد بر مؤونه تعلق می گیرد، در صورتی که مکلف بداند که تا پایان سال خمسی درآمدش صرف در مؤونه نمی شود، آیا پرداخت خمس آن زودتر از پایان سال خمسی واجب است؟
در فرض سؤال پرداخت خمس آن قبل از پایان سال واجب نیست.
اگر مال مخمّس یا در حکم مخمّس را در مایحتاج زندگی یا مؤونه کسب، مصرف کند، آیا می تواند از درآمد سال به همان مقدار کسر نموده و خمس بقیه درآمد را بپردازد؟
بلی؛ مشروط به این که صرف در مؤونه بعد از حصول ربح باشد.
چنانچه انسان درآمد خود را در پایان سال خمسی تبدیل به کالا و یا سکه نماید تا آن را در آینده جهت صرف در مؤونه بفروشد، آیا وجوب تخمیس از او ساقط می شود یا نه؟
تبدیل درآمد در پایان سال خمسی به سکه یا کالای دیگری جهت فروش آن در آینده ولو برای صرف پول آن در مؤونه باشد، موجب سقوط وجوب خمس آن نمی شود.
اگر شخصی مغازه یا کامیون یا زمین کشاورزی و امثال آن داشته و در اولین سال خمسی یا بعد از چند سال خمس آن را پرداخت نموده است؛ و در ابتدای خرید هم قصد فروش آن را نداشته، بلکه قصد او از خرید، استفاده از منافع آنها بوده ولی پس از چند سال آن ملک یا وسیله را فروخته است. حال سؤال این است که آیا ترقی قیمت آن در فرض فروش، خمس دارد یا اینکه مسأله صورت دیگری دارد؟
در فرض سؤال، تفاوت قیمت خرید و فروش، جزء درآمد سال فروش محسوب می شود که اگر تا سر سال خمسی، صرف در مؤنه نشود، متعلق خمس است.
آیا لباس و سیسمونی متعلّق خمس واقع می شود؟
اگر در حدّ شأن و نیاز باشد، جزء مؤونه است و خمس ندارد.
آیا به ماشینی که از آن برای امرار معاش استفاده می شود، خمس تعلق می گیرد؟ در صورتی که ماشین را بفروشد، چطور؟
اگر ماشین را برای استفاده شخصی خریده و بعداً به جهت احتیاج از آن استفاده کاری می کند خمس ندارد، و اگر برای وسیله کار خریده حکم سرمایه داشته و خمس دارد.
پولی جهت پیش خرید کتاب در نمایشگاه بین المللی کتاب پرداخت شده است و هنوز کتاب آن را تحویل نداده‌اند؛ آیا به آن خمس تعلق می‌گیرد؟
اگر کتاب مورد نظر مورد نیاز و در حد شئون متعارف شخص باشد و تهیه آن موقوف بر پیش پرداخت پول آن باشد، پول پرداختی خمس ندارد.
اگر از منافع کسب که خمس آن داده نشده است، قبل از گذشت یک سال منزل مسکونی مورد نیازم را بخرم و بعد از گذشت چند سال خانه را به قصد تعویض (نه برای تجارت) بفروشم تا با پولش منزل دیگری برای خود تهیه نمایم، آیا با فروش این خانه، بلافاصله خمس به پول حاصل از فروش خانه تعلق می گیرد و واجب می شود که قبل از خرید خانه جدید ابتدا خمس پول این خانه را بدهم و با بقیه پول خانه بخرم یا خیر؟ اگر جواب مثبت است آیا این حکم مختص به فروش منزل است یا لوازم دیگری زندگی هم همین حکم را دارد؟
به پول فروش خانه مذکور خمس تعلق نمی گیرد (لوازم دیگر زندگی که مورد نیاز و در شأن است) نیز همین حکم را دارد.