شرط مبلغ سود ثابت در مضاربه
سؤال1: آیا در قرارداد مضاربه پرداخت مبلغ معینی از سود به صورت ماهیانه اشکال دارد؟
جواب: در قرارداد مضاربه باید درصد سهم دو طرف از سود حاصل تعیین شود، پس از تعیین آن میتوانند برای پرداخت مبلغ معین ماهیانه، شرط کنند که هر ماه مبلغ معینی علی الحساب به سرمایه گذار پرداخت شود و در پایان قرارداد بر اساس درصد تعیین شده در متن قرارداد، سهم هر یک از عامل و مالک، محاسبه یا نسبت به همان مبلغی که پرداخت شده مصالحه شود.
نماز خواندن جلوتر از قبر مطهر معصومین
سؤال2: نماز خواندن جلوتر از قبر مطهر پیامبر اعظم یا امامان معصوم علیهم الصلاه و السلام چه حکمی دارد؟
جواب: اگر داخل روضه منوره و پشت به قبر مطهر باشد جایز نیست و صحت نماز محل اشکال است ولی اگر به گونهای بایستد که پشت به قبر نباشد یا خارج از روضه باشد اشکال ندارد و نماز هم صحیح است حتی اگر جلوتر از قبر مطهر باشد مثلا در طرفین آن.
انجام مبطلات در نماز میت
سؤال3: کارهایی که نماز را باطل می کنند مانند صحبت کردن، خندیدن، پشت به قبله کردن، در نماز میت چه حکمی دارند؟
جواب: اعمال یاد شده بنابر احتیاط واجب، موجب بطلان نماز میت نیز هست.
پیروی مأموم از امام جماعت
سؤال4: نحوه متابعت ماموم از امام جماعت در اقوال و افعال نماز چگونه است؟
جواب: اگر مأموم، اقوال* نماز را ـ غیر از تکبیرة الاحرام ـ زودتر یا دیرتر از امام جماعت بگوید، اشکال ندارد، و در بقیة اقوال، اگر می شنود که امام جماعت چه می گوید یا می داند که چه وقت می گوید، احتیاط مستحب آن است که پیش از امام نگوید ولی افعال** نماز را باید با امام یا کمی دیرتر از امام به جا آورد و اگر عمداً قبل از امام جماعت یا مدتی بعد از او ـ به نحوی که متابعت از امام صدق نکند ـ انجام دهد، نمازش فرادا می شود.
* اجزایی از نماز که خوانده می شود مانند تکبیرة الإحرام، حمد، سوره، ذکر، تشهد و سلام. ** افعال نماز: کارهایی که در نماز انجام می شود مانند قیام، رکوع، سجده، نشستن بعد از سجده.
معامله با مال حرام
سؤال5: در معاملهای که به ذمه واقع میشود، اگر مشتری بخواهد بهای معامله را از مال حرام بدهد، آیا معامله صحیح است؟
جواب: معامله صحیح است ولی خریدار مدیون فروشنده است و با تحویل پول حرام دِین او ادا نمیشود.
شکار ممنوع
سؤال6: صید و شکار در زمانی که ممنوع می باشد، آیا سبب ضمان است؟ آیا خوردن آن جایز است؟
جواب: اگر ممنوعیت صید طبق قانون لازم الرعایهای باشد که تخلف از آن شرعا حرام است، موجب ضمان است و مالک آن نمیشود.
خمس مبلغ دریافتی از بیمۀ تکمیلی
سؤال7: آیا مبلغ دریافتی از بیمه (پس از اینکه هزینه درمان را خود پرداخت کردیم)، خمس دارد؟
جواب: اگر مبلغ پرداختی بابت درمان از حقوق و درآمدِ بین سال بوده است و بیمه پس از گذشت سال خمسی به شما برگرداند، باید به مجرد دریافت از بیمه، خمس آن پرداخت شود.
طبقات روی موقوفه
سؤال8: طبقاتی که زیر یا روی ساختمان موقوفه ای ساخته میشود، آیا در حکم همان موقوفه است؟ اگر مکان موقوفه مسقف نباشد مثل قبرستان ساختن بناء بر روی آن چه حکمی دارد؟
جواب: طبقاتی که به بنای موقوفۀ مسقف در حد متعارف اضافه میشود به نحوی که عرف آن را جزء موقوفه بداند، بنابر احتیاط واجب حکم همان موقوفه را دارد، ولی اگر مکان مسقف نیست مثل قبرستان، در صورتی که ساخت بنا منافاتی با استفاده از آن مکان در جهت وقف نداشته باشد، اشکال ندارد و حکم موقوفه را ندارد.
دیۀ حوادث ورزشی در افراد غیر بالغ
سؤال9: دربارۀ بازیهایی مانند فوتبال که غالبا بر اثر برخورد ناخواستۀ بازیکنان به یکدیگر، به بدن آنها آسیبهایی وارد میشود، فرمودهاید: در موارد طبیعی و در حد متعارف، دیه ندارد لیکن در موارد خطای عمدی، دیه دارد؛ آیا این حکم شامل بچههای نابالغ هم میشود؟
جواب: احتیاط در این است که اولیای آنها با یکدیگر مصالحه کنند.
پدر واقعی فرزند خوانده
سؤال10: مردی که از طریق اسپرم اهدایی، صاحب فرزند میشود؛ آیا پدر آن فرزند محسوب میگردد؟ اگر خیر، درج نام او به عنوان پدر در شناسنامه بچه، چه حکمی دارد؟
جواب: پدر واقعی و شرعی تنها صاحب اسپرم است اما شناسنامه، تابع مصالح عمومی است که به مراجع ذیربط مربوط میگردد.
خوابیدن با علم به قضا شدن نماز
سؤال11:کسی که خیلی خسته است و اطمینان دارد اگر بخوابد برای نماز صبح بیدار نمی شود، آیا جایز است بخوابد؟
جواب: باید برای نماز بیدار بماند یا قبل از خوابیدن با فراهم کردن اسباب بیداری کاری کند که اطمینان یابد برای نماز واجب بیدار میشود.