– Mehriban və bağışlayan Allahın adı ilə!
Möhtərəm görüş iştirakçılarına, əziz bacı və
qardaşlarımıza, xüsusilə də Uca Yaradanın kəlamının möhtərəm qarilərinə, İslam
ölkələrindən buraya təşrif gətirmiş möhtərəm qonaqlara “Xoş gəlmisiniz!”
deyirəm. Bugünkü görüşümüz mənə olduqca xoş təsir bağışladı. Mən həm sizlərlə – Qurani-Kərimi oxuyan, Quranın aşiqi olan gözəl
insanlarla görüşməkdən zövq aldım, həm də möhtərəm qarilərin burada nümayiş
etdirdikləri yüksək səviyyəli qiraətdən birlikdə bəhrələndik.
Çalışmalıyıq ki, bu məclisdən götürdüyümüz
bəhrə yalnız bu görüşün çərçivəsi ilə – yalnız
gördüklərimiz və eşitdiklərimizlə məhdudlaşmasın, qəlblərimiz də bu görüşdən
bəhrələnsin. Qurani-Kərim ehtiva etdiyi İlahi göstərişlərə əməl etmək üçündür; Quran
dərk etmək və düşünmək üçündür. Hazırda İslam dünyasının düçar olduğu bu qədər
problemlərin səbəbi nədədir? Nəyə görə bu qədər böyük əzəməti olan İslam ümməti
zəifləyib? Niyə? Nə üçün dünyanın dörd bir yanında olan müsəlman qardaşlar
əl-ələ verib həmrəy ola bilmirlər? Nəyə görə? Məgər elə bu Qurani-Kərim bizə buyurmayıb
ki:
و اعتصموا بحبل اللَّه جميعا و لاتفرّقوا
“Və hamılıqla Allahın ipindən möhkəm yapışın və
parçalanmayın”. (“Ali-İmran” surəsi, ayə 103)
Məgər bu Quran:
و للَّه العزّة و لرسوله و للمؤمنين
“İzzət
və qüdrət Allaha, Onun Rəsuluna və möminlərə məxsusdur”. (“Munafiqun” surəsi, ayə 8)
– deyə müjdə vermirmi?
Nəyə görə bütün dünyadakı müsəlman toplumu bu
gün layiq olduğu hörmət və ehtirama malik deyil? Səbəb nədir? Nəyə görə biz
elmdə geri qalmışıq? Nəyə görə müsəlman toplumu beynəlxalq siyasət və qlobal
problemlərin həllində geri qalır? Səbəb isə budur ki, müsəlmanlar Quranın
göstərişlərinə əməl etmirlər; səbəbi budur ki, bunda nə qədər iddialı olsaq da,
Quran şüurumuzun və əməllərimizin meyarı, mehvəri deyil. Qurana nə dərəcədə
əməl etsək, onun təsirini həyatımızda bir o qədər hiss edəcəyik.
İran İslam Respublikasında biz Quranın
təlimlərinə əlimizdən gəldiyi qədər əməl etməyə səy göstəririk; buna müəyyən
qədər müvəffəq ola bilmişik. Uca Yaradan Qurani-Kərimə nə dərəcədə əməl
etməyimizin qarşılığı olaraq bunun təsirini bizə həmin əndazədə əyani surətdə
göstərib. Allah-Taalanın işlərində vədinə xilaf çıxmaq əsla yoxdur. O, belə
buyurur:
و من اصدق من اللَّه قيلا
“Allahdan
daha doğru danışan kimdir?!” (“Nisa”
surəsi, ayə 122)
Uca Tanrı möminlərə qələbə, yer üzündə
hakimiyyət, izzət və ehtiram vəd edirsə, demək, bütün bu vədlər doğrudur! Bizim
bu İlahi vədləri öz yaşam mühitimizdə müşahidə etməməyimizin səbəbi isə Allah-Taalanın
irəli sürdüyü şərtlərə əməl etməməyimizdir.
و اوفوا بعهدى اوف بعهدكم
“Mənim
əhd-peymanıma vəfa edin ki, Mən də sizin əhd-peymanınıza vəfa edim (Sizin
əhd-peymanınız itaət, Mənimki isə savab və mükafat verməkdir)”. (“Bəqərə” surəsi, ayə 40)
Siz Mənimlə bağladığınız əhd-peymana, Mənim
göstərişlərimə əməl edin ki, Mən də həmin əhd-peymana əməl edim! Uca Yaradan
bizlərlə bu cür şərt kəsir. Bu, bizə verilmiş böyük bir dərsdir.
Bizim bu cür Quran məclisləri, Quran
müsabiqələri, Quran adına müxtəlif görüşlər keçirməkdə, ölkənin dörd bir yanından əli Quranlı insanları dəvət edib
bir yerə toplamaqda məqsədimiz məhz
yuxarıda qeyd etdiyim hədəflərə mümkün qədər yaxınlaşmaqdır; bəli, məqsədimiz
budur ki, Qurani-Kərimə bacardıqca daha çox yaxınlaşaq. Qurani-Kərimə dərkimiz
və düşüncəmiz, həmçinin əməllərimiz
baxımdan yaxınlaşmaq – biz
bütün səylərimizi, əzmimizi, bax bu müqəddəs məqsədə doğru yönəltməliyik. Bu
gün İslam dünyası susuz qalmış torpaq kimi Qurana əməl etməyə təşnədir. Və elə İslamın
düşmənləri də məhz bunu istəmirlər. Tamamilə aydındır ki, İslam düşmənləri
açıq-aşkar surətdə “Biz Quranla, yaxud İslam dini ilə düşmənik!” – deyə elan
etmirlər.
يخادعون اللَّه و الّذين امنوا
“Onlar
elə güman edirlər ki, (qəlblərində olan küfrü gizlətməklə) Allahı və möminləri
aldadırlar”. (“Bəqərə”
surəsi, ayə 9)
Onlar həm Allah-Taalaya, həm də Allah
bəndələrinə qarşı məkrlə hiylə işlədərək deyirlər: “Biz İslam dininin
tərəfdarıyıq!” Bununla belə, onlar məhz İslam dininin bizim qarşımıza qoyduğu
əsas, prinsipial məqamlara hücumlar edirlər.
Bu gün siz özünüz də şahidi olursunuz ki, bəzi İslam
ölkələrində cihad məsələsinin hallandırılması cinayət hesab olunur. Bu
ölkələrdə dərs kitablarında cihad məsələsinin şərh edilməsi qadağandır. Bu və
ya digər şəkildə dövlət orqanları ilə əlaqədar olan şəxslər danışıqlarına
diqqət yetirməli, “cihad və şəhidlik” adını çəkməməlidirlər. Dinimizin bu
qəbildən olan prinsipial məsələlərinə, şəriətlə müəyyən olunmuş əməllərimizə hücumlar
edirlər. Müsəlmanların vəhdətinə zərbə endirir, onların qəlbini biri-birinə
qarşı pessimist ruhda kökləməyə çalışırlar. Sünni və şiə problemi, şiələrin və əhli-sünnənin
ayrı-ayrılıqda öz aralarında müxtəlif baxımdan mövcud olan fərqliliklər – bütün bunlar İslam düşmənlərinin cürbəcür
məkrli işlərinin aparıcı mövzusudur. Düşmən “Mən Quranın əleyhinəyəm!” – demir,
buna baxmayaraq Quranın bəşəriyyətə təlim edərək aşıladığı təməl prinsiplərinə
qarşı çıxır; buna misal olaraq elə həmin vəhdət məsələsini də qeyd etmək olar. Xeyirxah
qəlblər nə qədər İslam dünyasında müsəlman qardaşlar arasında vəhdət yaratmaq
üçün nə qədər çalışsalar da, bir də görürük ki, hardasa bir partlayıcı qurğu
işə düşdü; müsəlman birliyinə qarşı hazırlanmış bir bomba partladı; istər o
tərəfdən, istərsə də o biri tərəfdən; hansı cinahdan olursa-olsun... Fərqi
yoxdur!...
Bu, elə məsələlərdəndir ki, biz onlara qarşı
çox ayıq-sayıq, diqqətli olmalıyıq! Bizlərlə – İran
xalqı ilə bağlı məsələ də eynilə bu cürdür. Biz irəli sürdüyümüz fikirləri
ətrafdakılara ünvanlamırıq. Dediklərimiz, ilk növbədə, özümüzə aiddir. Biz
özümüz də birlik və həmrəyliyimizi qorumalıyıq. Baxın, az öncə burada oxunan
ayələrdə də deyilir ki:
وَاذْكُرُوا
نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَيْنَ
قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَكُنْتُمْ عَلَى شَفَا
حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَكُمْ مِنْهَا
“Allahın
sizə verdiyi nemətini xatırlayın ki, siz bir-birinizə düşmən ikən O, sizin
qəlblərinizi (İslam ilə) birləşdirdi və Onun neməti sayəsində bir-birinizlə
qardaş oldunuz. Siz oddan ibarət bir uçurumun kənarında ikən O, sizi oradan
xilas etdi”. (“Ali-İmran”
surəsi, ayə 103)
Yəni İslam sizi təfriqə odundan xilas etdi.
Unutmusunuzmu? Elə hey o, buna, bu, ona irad tutsun, ikinci dərəcəli məsələləri
daha önəmli və prinsipial məsələlərin sırasına keçirək, əsas, prinsipial
olanlar haqda unudaq... Elə hey aramızda ixtilaf, hərc-mərclik olsun... Quran
belə buyurur:
و اعتصموا بحبل اللَّه جميعا
“Hamılıqla
Allahın ipindən möhkəm yapışın!” (“Ali-İmran” surəsi, ayə 103)
Yaxşı, burası da var ki, “hamı” eyni səviyyədə
deyil. Bəzisinin imanı güclü, bəzisininki isə zəifdir; bəzisinin əməlləri daha
yaxşı, digərininki isə orta səviyyəlidir. Buna baxmayaraq Uca Yaradan hamıya
müraciət edərək deyir: “Hamınız bir olub Allahın möhkəm ipindən yapışın!”Bunu birlikdə edin! Belə olmaz ki, sən deyəsən: “Mən Allahın ipindən ayrıca
yapışdım, Onu rəhbər tutdum, o birisi isə yox”, o biri də öz növbəsində: “Mən
Allahın ipindən ayrıca, özüm tək, möhkəm-möhkəm yapışmışdım, bu biri isə yox”.
Bir-birinizə qarşı tolerantlıq göstərin. Ortada bəlli olan müştərək əsaslar
var, mehvər rolunu oynayan prinsiplər var. Əsas budur ki, həmin bu prinsipial
məsələlərdə – etiqadımızın təməli, mehvəri olan məsələlərdə
birgə və həmrəy olaq! Olar bilsin ki, ikinci dərəcəli, yardımçı məsələlərlə
bağlı insanlar arasında yüzlərlə ixtilaf mövcud olsun; eyb etməz! Bu, bir araya
gəlməyimiz, bir yerdə olmağımız, birgə olmağımız üçün heç bir problem yaratmır.
Biz davranışımızda özümüz üçün birmənalı şəkildə belə bir meyar seçməli,
sözlərimizdə diqqətli olmalıyıq, çünki ikinci dərəcəli, yardımçı məsələlərlə
bağlı başqalarını qəti şəkildə rədd etmək, uzaqlaşdırmaq məsləhət deyil. Bu gün
İran xalqı bütöv, vahid bir xalqdır. Bu birliyin qədrini bilmək lazımdır.
İxtilaf və hərc-mərclik törətmək yaramaz!
Bəzilərinin son üç-dörd gün ərzində baş verən
olaylarla bağlı ortaya çıxmış ixtilafları bir qədər də dərinləşdirməyə
çalışdığını görürəm. Xeyr! Çalışmaq lazımdır ki, hərc-mərclik, qarşıdurma
yaranmasın! Hamımız biri-birimizlə qardaşıq, bu səbəbdən də həmrəy olub əl-ələ
verməli, həmkarlıq etməliyik! Hamımız ölkədə hərtərəfli quruculuğa nail olmaq
üçün bir-birimizə kömək etməliyik! Heç kəsə haqsız yerə töhmət vurmaq lazım
deyil! Bircə təqsiri ucbatından heç kəsi müsbət və məqsədyönlü hesab olunan hər bir şeydən uzaqlaşdırmaq lazım deyil!
İnsaflı olmaq lazımdır. İnsafla iş görmək, insafla danışmaq lazımdır! Uca Yaradan
düşmənlər haqqında belə buyurur:
و لا يجرمنّكم شنآن قوم على الّا تعدلوا اعدلوا هو اقرب
للتّقوى
“Hər
hansı bir camaata qarşı kininiz sizi ədalətsizliyə sövq etməsin. Ədalətli olun.
Bu, təqvaya daha yaxındır”. (“Maidə”
surəsi, ayə 8)
Əgər bir kəslə aranızda düşmənçilik varsa, bu
ədavət sizin ona qarşı insafsız və ədalətsiz davranmağınıza əsla səbəb
olmamalıdır! Diqqət edin, hətta düşmənə qarşı belə! O ki qaldı, düşmən olmayan
birinə qarşı?!... Ədalətsizliyi,
insafsızlığı bir kənara qoymaq lazımdır. Hamı İslami dövlət quruluşunun – İslam
Respublikasının bayrağı altında birləşsin! Bunun üçün bəlli prinsiplər mövcuddur.
Hamı özünün həmin prinsiplərə bağlılığını elan etsin! Hamı çiyin-çiyinə dursun!
Nə eybi var, qoy aralarında fikir müxtəlifliyi olsun! Cəmiyyətdə fikir
ayrılığı, rəy müxtəlifliyi daim olub. Müxtəlif dövrlərdə cəmiyyətin müxtəlif
nümayəndələrinin rəy və yanaşma tərzindəki bu fərqlilik şəxsi ambisiyalarla,
nəfsin istəkləri ilə qarışdıqda işlər korlanır. Nəfsin istəklərinə qarşı
olduqca diqqətli olmaq gərəkdir. Nəfsin istəklərinə aldanmaqda özümüzə qarşı tələbkar
və bədgüman olmalıyıq. Diqqətlə araşdırmalıyıq: hansı məqamda nəfsimizin
tələbləri və şəxsi ambisiyalarımız, hansı məqamda isə, həqiqətən də, öhdəmizə
düşən vəzifəni dərk etmək hissi bizi hərəkətə gətirir? Öhdəmizə düşən vəzifəni
dərk etməyə də xeyli diqqət yetirməliyik. Bəlli olan vəzifəmizin çərçivəsindən
bir addım belə olsun, kənara qoymamalıyıq, ifratçılığa varmamalıyıq. Yalnız o
zaman Allahın lütfü və mərhəməti bizimlə olacaq. Eynilə bu günə qədər Tanrının
lütf və mərhəməti İran xalqına şamil olunduğu kimi, İnşaallah, bundan belə də Allahın
fəziləti Öz böyük dəstəyi və yardımı ilə bu xalqa şamil olunacaqdır!
Hər bir kəs üzərinə düşən vəzifəyə əməl
etməlidir. Çalışın! Səy göstərin, əlinizdən gələni əsirgəməyin! Bizim: “Hamınız
öhdənizə düşən vəzifəyə əməl edin!” – deyə tövsiyə etməyimiz o demək deyil ki,
hal-hazırda biz özümüz üzərimizə düşən hər bir vəzifəyə lazımi səviyyədə əməl
edirik. Xeyr!
و ما ابرّئ نفسى
“Mən öz
nəfsimi (Allahın diqqət və nəzəri olmadan) təmizə çıxarmaq istəmirəm”. (“Yusif” surəsi, ayə 53)
Əlimizdən gələni etməliyik! Buna can atmalıyıq!
Təqva, bax budur! Təqva öz vəzifəsinə əməl etmək üçün səy göstərmək və
məsuliyyətli olmaqdır. Təqvanın mənası, bax budur! Biz belə bir səy və
çalışqanlıq nümayiş etdirməliyik. Yalnız o zaman hansı məqamdasa büdrəyəndə,
səhvə yol verəndə Uca Yaradan bizi əfv edər! Allah-Taala yalnız o zaman
səhvlərimizin üstündən keçər! Yalnız biz məsuliyyətli, diqqətli olub səy
göstərdiyimiz zaman!...
Ümidvarıq ki, Uca Allah Öz geniş mərhəməti ilə
belə görüşlərimizə, məclislərimizə, Qurani-Kərimin tilavət olunduğu, dinlənildiyi
bu cür məclislərə, Quran barədə aparılan bu söhbətlərə bərəkət verəcək! Bizim
hamımızı qəflətdən oyadıb gözümüzü açacaq! İnşaallah, Allah-Taala bizə dəstək
və yardımçı olacaq ki, üzərimizə düşən vəzifələrə əməl edək!
Allahın salamı, rəhməti və bərəkəti sizlərə
olsun!
Seyid
Əli Xamenei
25 iyul,
2009-cu il