پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ

ارتباط با پایگاه
آیا پرداخت حقوق شرعی، مثل زکات فطره به مجانین و سُفها، مُجزی است یا باید تسلیم قیّم شود؟
در صورت دارا بودن شرائط دریافت، می توان زکات را به ولیّ مجنون پرداخت کرد، همچنین خود زکات دهنده و یا بواسطه فرد امین، می تواند برای او هزینه کند. نسبت به فرد سفیه دادن زکات به او اشکال ندارد.
طلبه ای که در قم زندگی می‌کند و برای تبلیغ ماه مبارک رمضان به شهر دیگری رفته است و عید فطر هم در همان شهر می‌ماند، آیا فطریه‌اش را باید در همان شهر محل تبلیغ، بدهد یا در قم؟
فطریه‌ای که مشخص و در محل تبلیغ جدا شده، بنابر احتیاط واجب، نباید به جای دیگری برده شود؛ مگر این که در محلی که هست، فقیر پیدا نشود.
آیا می‌توان زکات فطره را به صورت یک و نیم کیلو برنج و یک و نیم کیلو گندم، حساب کرد؟
این عمل جایز نیست.
1- در برخی از غذاخوریها به جهت طعم دهی مقدار کمی شراب به غذا اضافه می کنند؛ آیا غذا نجس می شود، خوردن آن چه حکمی دارد؟
2- اگر با جوشاندن غذا، شراب اضافه شده، تبخیر شود، آیا غذا پاک نمی شود؟
ج1) بنابر احتیاط غذا نجس شده، و خوردن آن حرام است.
ج2) غذا ولو در فرض مذکور پاک نمی شود.
ملاک «احتمال تأثیر در امر به معروف و نهی از منکر» چیست؟ چگونه باید این معیار را شناخت؟
مقصود، احتمال عقلایی تاثیر است؛ یعنی عقلاء در آن مورد احتمال تاثیر بدهند و تشخیص آن بر عهده مکلف است. بنابراین اگر انسان، بداند یا اطمینان پیدا کند که امر و نهی او، تأثیر ندارد، امر به معروف و نهی از منکر، واجب نیست. اما به صرف گمان به عدم تأثیر و لو اینکه ظنّ قوی باشد، وجوب (امر یا نهی) ساقط نمی‌شود.
پدرم زمین ارثی دارد که در حال حاضر در آن تصرفی ندارد و کشاورزی نمی کند، فقط سند آن را دارد؛ در عوض، عموی پدرم در سهم خود و در سهم پدرم کشاورزی می کند و سالانه از درآمد فروش گندم، مبلغ یک میلیون تومان به پدرم می دهد. آیا پرداخت زکات آن بر پدرم واجب است؟
اگر پدرتان در محصول گندم شریک است، چنانچه به حد نصاب زکات برسد، باید زکات آن را بدهد؛ در غیر صورت، وظیفه ای ندارد.
اگر کسی از حاصل فروش مالی که زکاتش داده نشده، به ما پولی بدهد، وظیفه ما چیست؟ (می‌دانیم این پول حاصل فروش مالی است که زکاتش داده نشده است.)
معاملات مذکور، اگر کلی باشند، فروشنده مالک پول می شود ولی خریدار مال به مقدار زکات، مالک نمی شود و حاکم شرع می تواند آن مقدار را از خریدار بگیرد، اگرچه ذمۀ فروشنده به همان مقدار به خریدار مشغول است. در هر حال پولی که به شما از فروش مال زکات نداده، هبه شده است، مالک می شوید.
به علت وجود چند قطره ادرار تا رسیدن به دستشویی، فرموده بودید: که پارچۀ ندوخته ای را به خودم ببندم، تا از نجس شدنِ لباس احرام جلوگیری شود. آیا به واسطۀ بستن این پارچه، باید کفاره بدهم؟
کفاره ندارد.
در هنگام بازی و شنا سرم زیر آب رفت؛ آیا روزه ام باطل شده است؟
اگر عمداً تمام سر را در آب فرو برده اید، روزه تان بنا بر احتیاط واجب باطل و قضا و کفاره - افطار عمدی - دارد.
اما اگر فراموش کنید که روزه اید و سر را در آب فرو برده باشید، یا بی اختیار سر زیر آب رود روزه‌ باطل نمی‎شود اگرچه هرگاه یادتان آمد، باید فوراً سر را از آب بیرون آورید.
یک سال است که هر شنبه به شهر محل کارم مسافرت می‌کنم و پنج شنبه به وطن بر می گردم. نیت من این است که این سفرها هر هفته باشد، اگر به شکل پیش‌بینی نشده‌ای، اقامت در محل کار یا وطن بیش از ده روز شد، آیا می‌توانم یک سفر غیر‌کاری در آن ده روز انجام دهم تا نظم سفرم به هم نخورد و بر اوّلین سفر بعدی، حکم مسافر برقرار نشود؟
اشکال ندارد.
قبل از سال خمسی، مبلغی را به فروشنده کولر گازی دادم، تا ایشان کولر بخرند. سال خمسی من گذشت و ایشان کولر را تحویل ندادند و گفتند در حال خرید هستم. تکلیف خمس من چه می‌شود؟ ضمناً به دلیل ضرورت، کولر لازم دارم و قصد پس گرفتن پول را نداشته و ندارم. اگر خمس تعلق بگیرد و بخواهم خمس بدهم، پولم به کولر نمی‌رسد. (البته پول دست ایشان است)
اگر تا چند روز بعد از سال خمسی کولر خریده شود یا تهیه آن موقوف بر پیش پرداخت پول آن باشد، پول پرداختی خمس ندارد.
1. این که گفته می‌شود، احتیاط واجب آن است که قبل از نماز عید، زکات فطره داده شود، آیا منظور، فقط رساندن به مورد مصرف است یا باید قبل از نماز، مقدار مذکور، کنار گذاشته شود و بعداً پرداخت گردد؟
2. آیا تأخیر، مجاز است؟
ج1) بعد از اثبات حلول ماه شوال، مکلف اگر نماز عید فطر می‎خواند، بنابر احتیاط واجب، باید پیش از نماز، به فقیر شیعه پرداخت کند، یا کنار بگذارد و اگر نماز عید نمی‎خواند تا ظهر روز عید فطر، مهلت دارد.
ج2) اگر وقت دادن زکات گذشت و زکات را کنار گذاشته باید آن را به مستحقّ بدهد و اگر کنار نگذاشته باشد، احتیاط (واجب) آن است که زکات ساقط ‎نمی شود، بلکه آن را به قصد قربت و بدون نیّت ادا و قضا می پردازد.
چند سال روزه قضا بر عهده دارم، که توان ادای قضای آنها را ندارم. تکلیف چیست؟
به هر حال قضای روزه ها ساقط نمی شود و با فرض عدم توانایی از انجام آن تا پایان عمر، باید وصیت کنید تا برای شما انجام دهند؛ مگر اینکه بدانید ولیّ شما (پسر بزرگتان) آنها را قضا می کند. علاوه بر آن، اگر تأخیر قضای روزه ماه رمضان تا اولین ماه رمضان بعدی بر اثر سهل‌ انگاری و بدون عذر شرعی باشد، کفاره تأخیر نیز واجب است و کفّاره تأخیر عبارت است از دادن یک مدّ طعام (تقریباً 750 گرم گندم یا نان یا برنج و مانند آن) به فقیر.
اجاره دادن مال غیر، بدون رضایت مالک، حتی اگر همسر مالک، اجاره دهد، حکمش چیست؟ آیا اجاره نامه باطل است؟
در فرض مذکور اگر مالک، قرارداد اجاره را اجازه کند، صحیح است و در صورتی که اجازه نکند باطل است.
چرا در روزه واجب معیّنی مثل روزه ماه رمضان، اگر کسی از نیّت روزه برگردد، روزه باطل است؛ ولی چنانچه نیّت کند، مبطلی انجام دهد مادامی که آن را انجام ندهد، روزه باطل نمی‎‎شود؟
به طور کلی در روزه معین مثل ماه مبارک رمضان، استمرار نیت، شرط است. بنا بر این اگر روزه دار در بین روز از نیت روزه برگردد و قصد ادامه­ روزه نداشته باشد، روزه ‎اش باطل می‎شود و قصد دوباره برای ادامه روزه، فایده‎ای ندارد.
اما در جایی که نیت می کند، مبطلی را انجام دهد ولی انجام نمی دهد، در این صورت، بنابر احتیاط واجب باید روزه را تمام کند و بعداً قضای آن را بگیرد.